سلام....
من محمد جواد محمدی هستم و مطلبی رو براتون آماده کردم که امیدوارم مفید باشه براتون! :
راههاى جلوگیرى از انحرافات
تا اینجا انحرافات، پیامدها و علل آن
مورد بررسى قرار گرفت. همانگونه که معلوم است، حفظ سلامت اخلاقى جوانان و
نوجوانان بعد از بلوغ در گرو از بین بردن علل انحرافات مىباشد. راههاى زیر
در این راستا قابل بررسى است:
1. پیشگیرى
- از راههاى زیر مىتوان از انحرافات پیشگیرى کرد:
- تربیت دینى فرزندان از بدو تولد، و آشنا و مأنوس کردن آنها با آموزه هاى دینى و اخلاقى؛
- دور
کردن فرزندان از هرگونه تحریک و انحراف اخلاقى از دوران کودکى، همانند:
تماشاى فیلم و عکس مستهجن در منزل و یا خارج از آن، یا مشاهده خلوت پدر و
مادر و یا مورد سوء استفاده همجنس بزرگتر قرار گرفتن و...؛
- در
نتیجه؛ آنان که در منزل ماهواره دارند و یا فیلمهاى غیر اخلاقى تماشا
مىکنند، یا در معاشرتها و مهمانیها حدود شرعى پوشش را رعایت نمىکنند،
نباید انتظار داشته باشند که فرزندانشان از انحرافات مصون بمانند؛
- جلوگیرى از انجام اوّلین گناه که در پیشگیرى از انحرافات بسیار مؤثر است.
تأثیر
موارد فوق در صورتى است که رسیدن به بلوغ و ورود در محیطهاى اجتماعى آن را
خنثى نکند؛ به این معنى که نمىتوان مطمئن بود کسى که در کودکى تحت تربیت
دینى قرار گرفته و از اسباب تحریک نیز دور نگاه داشته شده است، بعد از ورود
به جامعه از انحرافات مصون باشد؛ بلکه در مواردى برعکس است؛ چون اسباب
تحریک براى کسى که تا به حال با آنها برخورد نکرده است، جذابیت فوق العاده
دارد؛ به همین خاطر، خود نگهدارى براى چنین فردى بسیار سخت خواهد شد.
2. حذف اسباب تحریک
- از راههاى زیر مىتوان اسباب تحریک را از جامعه حذف کرد:
- جمع آورى ماهواره و فیلمهاى مستهجن؛
- ایجاد اینترانت ملى و بستن اینترنت به دلیل استفاده از سایتهاى غیر اخلاقى با فیلتر شکن؛
- بستن سایتهاى چت ایجاد کننده ارتباط بین دختر و پسر؛
- خالى کردن فیلمهاى سینما و تلویزیون از تحریکات جنسى و عشق و عاشقى؛
- جدا کردن دختران و پسران در دانشگاهها؛
- برخورد شدید با بد حجابى، خصوصاً پوششهاى زننده؛
- بستن مراکز فساد و فحشا و دستگیرى و مجازات زنان خیابانى.
- ناگفته پیدا است که بهترین راه براى حفظ سلامت اخلاقى نوجوانان و جوانان، حذف اسباب تحریک از جامعه از راههایى همانند موارد فوق است.
3. آشنا کردن جوانان و نوجوانان بالغ نسبت به عواقب انحرافات
این راه تا حدى در جلوگیرى از انحرافات مؤثر است و مىتوان از طرق مختلف در این زمینه اطلاع رسانى کرد.
4. پر کردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان با کارهاى علمى، اجرایى، فرهنگى، ورزشى و تفریحى
این
راه نیز در حد خود راه خوبى است و به عنوان مسکن مقطعى و نه رفع کننده
نیاز، قابل استفاده است. البته به شرطى که مستلزم رابطه دختر و پسر و یا
رفتن در اینترنت و.. . نباشد.
5. محبت والدین به فرزندان
شکى
نیست که محبت، دل بستگى عاطفى را زیاد مىکند و در نتیجه تأثیر پذیرى
فرزندان، خصوصاً دختران از والدین بیشتر مىشود، از اینرو محبت مىتواند
تا حدى از کشیده شدن آنان به انحرافات جلوگیرى کند؛ اما این نیز نادرست است
که کسى فکر کند با محبت والدین مىتوان جاى خالى نیاز به رابطه عاطفى با
جنس مخالف را پر کرد و آنها را به این وسیله از رفتن به سوى ارتباطهاى
نادرست باز داشت؛ چون جنس محبت اولیا و فرزندان با محبت نسبت به جنس مخالف
متفاوت است و وجود یکى، انسان را از دیگرى بىنیاز نمىکند؛ چرا که هدف
دختر از رابطه با پسر رفع نیاز عاطفى است نه دریافت محبت پدرانه.
6. محدودسازى استفاده از روشهاى قهرآمیز
استفاده
از روشهاى قهرآمیز مانند تنبیه و طرد فرزند در صورت آلوده شدن به انحراف،
در صورتى درست نیست که بىاثر یا داراى اثر معکوس باشد؛ اما در صورتى که
مؤثر باشد، به عنوان نهى از منکر توصیه مىشود.
7. امر به معروف و نهى از منکر
این مورد در صورت تأثیرگذارى، راهى قابل انجام از طرف دوستان، والدین و یا مربیان است.
8. انجام کنترل توسط والدین
کنترل
والدین مىتواند از ابتلاى فرزند به انحرافات پیشگیرى کند؛ البته این راه
در صورتى کاملاً مىتواند مؤثر باشد که در منزل کامپیوتر نباشد و نوجوان
تازه بالغ نیز موبایل نداشته باشد و به منزل دوستان نیز رفت و آمد نکند و
به کافى نت نرود، در حالى که در اکثر منازل کامپیوتر موجود است و آنان در
منزل از طریق اینترنت با فیلتر شکن مى توانند به سایتهاى مستهجن دسترسى
پیدا کنند و یا با جنس مخالف چت کنند و این کارها را طورى در رایانه مخفى
کنند که پدر و مادر متوجه نشوند؛ چون غالب والدین آن قدر از کامپیوتر سر
رشته ندارند که بتوانند مطالب مخفى را پیدا کنند.
یا اینکه
مىتوانند در زمان نبود پدر و مادر در منزل فیلمهاى خلاف اخلاق ببینند، و
اگر در منزل هم کامپیوتر نداشته باشند، مىتوانند براى دیدن فیلم و استفاده
از اینترنت از منزل دوستان و یا کافى نت استفاده کنند.
همچنین
بسیارى از آنان موبایل دارند و ارتباط با جنس مخالف از طریق موبایل در خارج
منزل کاملاً امکانپذیر است و رد و بدل کردن عکس و فیلم مستهجن از طریق
بلوتوث امکان دارد.
9. تقویت معنویت در جوانان و نوجوانان
بعضى
از کارشناسان مىگویند: براى مقاوم سازى جوانان و نوجوانان در برابر
انحرافات مىتوان از طریق تقویت ایمان و معنویت با امورى مانند: نماز شب و
محبت اهل بیت و... آنان را به سمت دین کشانید و نسبت به انجام کارهاى خلاف
مصون نمود. در بررسى این نظر باید گفت:
1. ایمان و معنویت حالت ضعف و
قوت دارد و در صورتى جوان مىتواند بر کشش غرایز غلبه کند که در حال قوت
باقى بماند و کشش غرایز تحریک شده نیز خیلى قوى نباشد وگرنه، تأثیر معنوى
ایجاد شده در طول زمان به تدریج ضعیف مىشود و دوباره نیروى غریزى درونى با
کمک اسباب تحریک، آنان را به سمت کارهاى خلاف مىکشد. به ویژه در شرایطى
که شدت و کثرت اسباب تحریک به حدى است که حتى برخى از متأهلان به کارهاى
خلاف مبتلا مىشوند.
2. اگر هم ایمان و هم غرایز قوى باشد، درگیرى
آنها با یکدیگر فرد را که بین دو کشش قوى در رفت و آمد است، بسیار آزار
خواهد داد و احیاناً به ناراحتیهاى روحى - روانى مبتلا خواهد کرد.
3. این راهکار پاسخ نیاز نیست، بلکه تسکین دهنده است.
10. درک نسل جدید و خواستههاى آنها
نظر
بعضى از کارشناسان این است که اگر والدین و مربیان نسل جدید را درک کنند،
مىتوانند جلوى انحراف آنها را بگیرند؛ اما باید گفت: والدین هر چند که
آنها را درک کنند، چون راه ایجابى قابل ارائه به نوجوانان تازه بالغ
ندارند، حداکثر کارى که مىتوانند انجام دهند آن است که با آنها همدردى
کنند و با عطوفت و مهربانى آنها را دعوت به حفظ خود نمایند.
راهکار ایجابى (ازدواج)
گفته
شد که در شرایط گسترش اسباب تحریک، یکى از علل مهم انحرافات، بسته بودن
راه ارضاى حلال است؛ از اینرو با توجه به عدم امکان حذف اسباب تحریک از
جامعه، مؤثرترین راه براى جلوگیرى از انحراف اخلاقى جوانان و نوجوانان
بالغ، پاسخ گویى به غرایز تحریک شده آنان از راه حلال است که به دو صورت
ازدواج دائم و موقت قابل انجام مىباشد. پس لازم است ازدواج دائم و موقت در
دو دوره جوانى و نوجوانى (بعد از بلوغ) مورد بررسى قرار گیرد؛ اما به دلیل
بررسى ازدواج دائم جوانان در کمیسیون ازدواج آسان و همچنین بررسى ازدواج
موقت به صورت کلى در کمیسیون ازدواج موقت، در این کمیسیون تنها به ازدواج
دائم در نوجوانان پرداخته مىشود.
در زمینه لزوم دینى ازدواج براى
نوجوانان بالغ در معرض حرام شکى وجود ندارد؛ چون زمانى که شخص مىترسد که
به گناه افتد، به فتواى برخى از فقها[2] و زمانى که به گناه افتد، به فتواى
عدهاى از فقها[3] ازدواج برایش واجب است. و از اینکه وجوب ازدواج مقید به
شخص خاصى نگردیده است، فهمیده مىشود که هر بالغى را ولو نوجوان باشد در
بر مىگیرد، و از اینکه گناه به صورت کلى ذکر شده و مقید به زنا یا غیر آن
نشده است، فهمیده مىشود که ازدواج در صورت ابتلا به هر گناهى حتى نگاه
حرام واجب است.
پس مطابق فتواى فقها، براى اکثر نوجوانان بالغ ازدواج واجب است؛ چون به استمنا و یا حداقل به نگاه حرام مبتلا مىشوند.
پس
لازم است ازدواج در دوره نوجوانى (بعد از بلوغ جنسى) به عنوان یک راهکار
مد نظر قرار گیرد؛ ولى مانع بزرگى که در زمینه ازدواج نوجوانان وجود دارد،
باور عدم صلاحیت آنان براى ازدواج به دلیل نداشتن بلوغ عقلى، اجتماعى،
روانى و... است.[4]
البته مشکل درباره دختران نوجوان کمتر است؛ چون
على رغم وجود این باور، همانگونه که اشاره شد، ازدواج دختران در دوران
نوجوانى در شرایط عادى کم و بیش انجام مىشود. طبق آمار سال 85 مرکز آمار
ایران، تعداد زنان شوهردار رده سنى 19 - 15 سال هفتصد هزار نفر است که یک
سوم زنان رده سنى 24 - 20 سال مىباشد و این نشان دهنده رواج نسبى آن در
کشور بوده و حتى طبق آمارهاى رسمى رو به افزایش است؛ بنا بر این، با توجه
به جدى بودن خطر انحرافات اخلاقى، چارهاى نیست جز اینکه به جاى نکوهش
ازدواج دختران در سنین بعد از بلوغ جنسى، با استفاده از اهرمهایى همانند:
رسانهها، آموزش، مشاوره و توصیه به اولیا، فرهنگ این نوع ازدواج گسترش
یابد.
اما در مورد پسران نوجوان بالغ، استوارى این باور چنان است که
حتى سخن گفتن از ازدواج آنان نیز دشوار مىنماید؛ ولى از طرف دیگر، به
دلیل وجود انحرافات و خطرات ناشى از آن نمىتوان آن را کنار گذاشت.
به
عبارت دیگر: اگر این نوع ازدواج در پسران در حال عادى به خاطر نداشتن
بلوغهاى چندگانه منتفى باشد، نمىتوان آن را در حال اضطرارى کنونى مردود
دانست؛ چون لازمه رد آن، پذیرش سقوط نوجوانان به گرداب خلافهاى اخلاقى است
که هیچ عقل سلیمى آن را نمىپذیرد.
پس در شرایطى که هم انجام ازدواج
یک نوجوان و هم عدم انجام آن مستلزم ضرر است، باید پیامدهاى هرکدام را
مورد بررسى قرار داد و کم ضررترین راه را انتخاب نمود.
در مباحث
گذشته بعد از بیان انحرافات اخلاقى و پیامدهاى آن، گفته شد که حذف اسباب
تحریک از جامعه بهترین و مؤثرترین راه براى جلوگیرى از انحرافات است، اما
حذف آن نه تنها عملا ممکن نیست، بلکه در حال گسترش نیز هست؛ علاوه بر این،
مشاهده مىشود راهکارهاى دیگر نیز در بسیارى از نوجوانان تأثیر چندانى
ندارد.
پس در شرایط فعلى خطر جدى است؛ لذا کنار گذاشتن راهکار
ازدواج دائم در پسران نوجوان بالغ مساوى با قبول خطر آلودگى آنها به
انحرافاتى است که سلامت اخلاقى و دینى آنان را تهدید مىکند و حتى بر
ازدواج و زندگى بعد از ازدواج آنها اثر منفى مىگذارد.
ممکن است
گفته شود که هر چند خطر انحراف نوجوانان تازه بالغ وجود دارد، اما خطر
ازدواج در این سن بیشتر است؛ چون ازدواج آنها به خاطر عدم توانایى لازم
براى تشکیل زندگى، منجر به اختلاف و طلاق مىشود.
در جواب باید
بگوییم که این امر در صورتى اتفاق مىافتد که خانوادهها آنان را همانند
جوانان ازدواج کرده، مستقل بپندارند و به حال خود واگذارند و از حمایت و
هدایت فکرى و عملى خود بهرهمند نسازند. نوجوان بسیار بیشتر از جوان اطاعت
پذیر و داراى قابلیت تغییر و شکل گیرى فکرى و عملى است؛ از اینرو خانواده
مىتواند با کمک فکرى و عملى در مشکلات، به تدریج زمینه رشد و مسئولیت
پذیرى و استقلال رأى او را در زندگى فراهم کند.
همچنین ممکن است برخى بگویند که بسیارى از خانوادهها توان کمک فکرى ندارند و یا کمک و حمایت آنها مشکلى را حل نمىکند.
در
جواب آن عده باید بگوییم که در این صورت نیز نمىتوان هیچ اقدامىنکرد و
به جاى حل مشکل، صورت مسئله را پاک نمود؛ بلکه باید به حکم عقل بین دو
راهکار، آن راهى را که داراى ضرر کمتر است انتخاب کرد؛ چون در اینجا دو
خطر در مقابل یکدیگر هست: یکى خطر آلودگى به انحرافات و از دست رفتن سلامت
اخلاقى و دینى نوجوان و دیگرى، خطر نابسامانى زندگى زناشویى و جدایى؛ یعنى
نوجوان بالغ اگر به حال خود رها شود، ممکن است انحرافات به اخلاق و دین او
لطمه بزند و اگر ازدواج کند، ممکن است زندگیش دچار اختلاف یا از هم پاشیدگى
شود.
البته در این مرحله تصمیم گیرى بسیار مشکل خواهد شد؛ چون
هیچکدام از دو طرف (انحرافات اخلاقى و از هم پاشیدگى بنیان خانواده) قابل
اغماض نیست و در این صورت شاید نتوان نسخه عمومى تجویز کرد و لازم است تنها
به ارائه راهکار اختصاصى به حسب مورد بسنده شود.
با توجه به وضع
موجود به نظر مىرسد راه دوم قابلیت پىگیرى بیشترى دارد؛ چون تا به حال
قدمهایى براى انجام راه اوّل برداشته شده، ولى به نتیجه نرسیده است؛ اما
براى رفع اشکالات ازدواج نوجوانان، تلاش فکرى و عملى صورت نگرفته است.
خلاصه
کلام اینکه: باید براى حل مشکلات جنسى نوجوانان فکر اساسى نمود و سعى کرد
نسل آینده این مرز و بوم از خطر انحرافات اخلاقى محفوظ بماند و بىدلیل بر
راهکارهاى کم اثر و یا بىاثر، همانند: ایجاد مشغولیت علمى و تفریحى و ...
تأکید نکرد.
[1]. خبرگزارى سینا، 12 بهمن 1382.
[2]. توضیحالمسائل 13 مرجع، ج 2، ص 493.
[3]. همان.
[4].
لازم به ذکر است که بحث و بررسى در اینجا براساس درستى این باور صورت
مىپذیرد؛ اما اینکه این باور صحیح است یا خیر، در بخش سن ازدواج مورد بحث و
بررسى قرار مىگیرد.
منبع!